„Wesele” S. Wyspiańskiego [bohaterowie]

  • Bohaterowie „Wesela” mają nie tylko pierwowzory w realnym świecie, ale i posiadają swoje rodowody kulturowe, są wcieleniem pewnych stereotypów osobowych, bądź ich zaprzeczeniem.
  • Reprezentują określone grupy społeczne.
  • Pierwsza z postaci to typowy Poeta , młodopolski dekadent (Poeta – Kazimierz Przerwa- Tetmajer), dźwigający piętno talentu, wyobcowany, rozdarty wewnętrznie, słaby, sam poszukuje sensu istnienia, żyje w świecie wyobraźni.
  • Artysta-chłopoman to Pan Młody zachwycający się prostotą wiejskiego życia, które postrzega jako sielankę, zachwyca się barwnymi ludowymi strojami i obrzędami.
  • Reprezentant cyganerii – Przybyszewski (Nos), upijający się dla wzbudzenia w sobie doznań metafizycznych.
  • Idealna partnerka artystów – liryczna Rachel, patrzy na świat przez pryzmat poezji i marzy o wolnej miłości.
  • Przedstawiciel świata polityki – Dziennikarz, relatywista (relatywizm -pogląd filozoficzny, według którego wartości poznawcze, etyczne i estetyczne oraz związane z nimi normy i oceny mają charakter względny), cynik.
  • Gospodarz to działacz, który usiłuje poprawić los chłopów, a także uczynić z nich świadomych obywateli.
  • Typową mieszczką jest Radczyni.
  • Reprezentantami chłopów („dzisiejszej wiejskiej Polski”) są porywczy i prostacki Czepiec, sprytna swatka Klimina, hoża wiejska dziewka (Kasia) i jurni parobkowie.

  • Wyspiański gra z potocznymi wyobrażeniami o postaciach, które przedstawił.
  • Buduje ich stereotypowy, satyryczny obraz, by go zakwestionować.
  • Jego bohaterowie nie są pozbawieni autentyzmu przeżyć ani wewnętrznych rozterk.
  • Z tradycji kulturowej wyrastają „osoby dramatu”, bohaterowie swiata fantastycznego.
  • Są to widma narodowe, które są jednocześnie projekcją psychiki oraz wyobraźni tych, którym się ukazują, z którymi zostają skonfrontowane.

 

Wg M. Kuziak, Lektury bez tajemnic, Od średniowiecza do Młodej Polski, Kraków 1999.