Piękna, nostalgiczna pieśń wojskowa wywodzi się z kręgów legionowych. Powstała w 1914 roku na wschodnim froncie. Autorstwo tekstu przypisuje się wielu poetom (m.in. Feliksowi Gwiżdżowi, Henrykowi Zbierzchowskiemu, Józefowi Obrochcie) to żaden z dowodów nie przesądza jednoznacznie, kto jest autorem. Początkowo nazywała się „Legun na wojence”. W ciągu następnych lat pojawiały się zmiany w tekście, a piosenka zyskała ogromną popularność wśród żołnierzy, dzisiaj towarzyszy wielkim uroczystościom niepodległościowym. Śpiewana jest na melodię ludową (według niektórych zapożyczoną od Czechów i Słowaków).
Wojenko, wojenko
Cóżeś ty za pani,
Że za tobą idą,
Że za tobą idą
Chłopcy malowani?
Chłopcy malowani,
Sami wybierani,
Wojenko, wojenko,
Wojenko, wojenko,
Cóżeś ty za pani?
Na wojence ładnie,
Kto Boga uprosi,
Żołnierze strzelają,
Żołnierze strzelają,
Pan Bóg kule nosi.
Maszeruje wiara,
Pot krwawy się leje,
Raz, dwa, stąpaj, bracie,
Raz, dwa, stąpaj, bracie,
To tak Polska grzeje.
Wojenko, wojenko,
Cóżeś tak szalona,
Kogo ty pokochasz,
Kogo ty pokochasz
Jeśli nie leguna.