„Wypełnić czytelnym pismem” Stanisława Barańczaka

  • Wiersz z tomu „jednym tchem”, z 1970.
  • Zaliczany do poezji lingwistycznej, która przedstawia istotę języka.
  • Stylizowany na ankietę personalną, gdzie jest mnóstwo pytań osobistych, intymnych.
  • Poeci pokolenia ’68 starali się uczynić język środkiem do przekazywania ważnych moralizatorskich treści.
  • Dla Barańczaka język jest niewiarygodnym narzędziem manipulowania ludźmi.
  • Poeta w analizowanym wierszu trapi język nowomowy, którym tak chętnie posługiwała sie komunistyczna propaganda.
  • Człowiek systemu stanowi niewielki trybik ogromnej maszyny, jego życie samo w sobie nie ma sensu.
  • Gra z językiem służy poecie do demaskacji fałszu ukrytego zarówno w języku , jak i opisywanej rzeczywistości.
  • Poeta zadaje szereg pytań oznaczając  brak przystosowania bohatera do panującej rzeczywistości.
  • Jednostka w społeczeństwie totalitarnych pozbawiona jest przyszłości, świadoma ograniczeń, nie chce przenosić swoich lęków na dzieci.
  • Poeta pokazuje w jaki sposób system totalitarny determinuje codzienne życie człowieka, zabijając każdą indywidualność.
  • Ankieta, którą podmiot wypełnia jest tylko pozornie „pusta”.
  • Budowa wiersza ściśle wiąże sie z treścią, zastosowane przerzutnie Guadalajara odnaleźć właściwe odpowiedzi.

Urodzony? (tak, nie; niepotrzebne
skreślić); dlaczego „tak”? (uzasadnić); gdzie?
kiedy? po co? dla kogo żyje? z kim się styka
powierzchnią mózgu? z kim jest zbliżony
częstotliwością pulsu? krewni za granicą
skóry? (tak, nie); dlaczego „nie”?
(uzasadnić); czy się kontaktuje
z prądem krwi epoki? (tak, nie); czy pisuje listy do
samego siebie? (tak, nie); czy korzysta
z telefonu zaufania (tak,
nie); czy żywi
i czym żywi nieufność? Skąd czerpie
środki utrzymania się w ryzach
nieposłuszeństwa? czy jest
posiadaczem majątku
trwałego lęku? znajomość obcych
ciał i języków? ordery, odznaczenia,
piętna? stan cywilnej odwagi? czy zamierza
mieć dzieci (tak, nie); dlaczego
„nie”?