- Najbardziej znane utwory romantyczne to:
- „Reduta Ordona”,
- „Śmierć pułkownika”,
- „Sowiński w okopach Woli”,
- cykl „Pieśni Janusza”.
- To na nich opierały się polskie stereotypy patriotyzmu wpajane wielu pokoleniom młodzieży.
- S a to wzorce ukazujące piękną i dumną śmierć dla ojczyzny.
- Współcześnie tego typu wzorce mogą wydawać się nieaktualne.
- Mogą także razić swą bezwzględnością.
- Dobro ojczyzny stawiane jest w nich ponad prawem jednostki, nie tylko do szczęścia, ale też życia.
- Inne też wzory patriotyzmu i uczciwości ducha obowiązywały wczasach zaborów.
- W niewoli, pod despotyczną władzą, Polacy nie mogli żyć swobodnie i szczęśliwie.
- Dla dobra ogółu i przyszłych pokoleń krzewiono idee romantyzmu i pełnego poświęcenia dla ojczyzny, podkreślając, że jeśli samemu nie doczeka się wolności i szczęścia to doczekają tego następne pokolenia.
- Stąd brały się literackie wzory, nie tylko życia dla ojczyzny, lecz także śmierci dla niej.
- Prawda poezji jest trochę odmienna i steruje wyobrażeniami czytelnika:
- Ordon nie zginął podczas wysadzania prochowni,
- nie zginęła też Emilia Plater, ani nie ukrywała swej płci pod żołnierskimi mundurem, choć dała świadectwo swego bohaterstwa,
- Sowiński zginął zakłuty przez Rosjan we wnętrzu kościoła lub jego okolicach, różne były relacje na ten temat.
- Jak więc widać sztuka odkształciła rzeczywistość.
- Te szlachetne wzorce zastąpione zostały w XX wieku „brzydką” śmiercią w łagrach, gettach czy obozach koncentracyjnych.
- Przez wieki twórcy konstruowali nowe ideologia i etykę patriotyczną, która miał zaakceptować naród.