- Nowela B. Prusa o starożytnym Egipcie”.
- Wypowiedzenie „O jakże marne są ludzkie nadzieje wobec niecofnionych wyroków”n stanowi klamrę spinającą zdarzenia, określającą nastrój utworu.
- Nastrój jest wynikiem refleksji o bezpowrotnym przemijaniu.
- Czas zdarzeń w utworze ogranicza się do jednej doby (podobnie jak w dramacie antycznym).
- Mimo krótkiego czasu wydarzenia przyciągają uwagę czytelnika budząc trwogę ze względu na nieodgadniony los.
- Ten los decyduje o życiu i śmierci władców starożytnego Egiptu, ich osobistej tragedii, podobnie jak i współczesnych ludzi.
- Mądry i sędziwy władca Egiptu, Ramzes doprowadził w okresie swych rządów kraj do potęgi.
- Wydawał rozważne rozkazy, troszczył się o los poddanych, unikał sporów i niezgody, uważając je za siłę niszcząca.
- Dla wrogów ojczyzny i jeńców był okrutny.
- Nawet w obliczu śmierci myślał o ojczyźnie, władzę swą przekazał wnukowi z poleceniem wykonywania rozkazów.
- Wnuk Ramzesa, Horus, stanowi nadzieję wielu poddanych.
- Szczególnie wierzą w niego niewolnicy i jeńcy wojenni, znając jego wrażliwość na krzywdę i cierpienie innych.
- Od umierającego dziadka otrzymał polecenie przygotowania się do przejęcia władzy, której symbolem był pierścień z pieczęcią.
- Horus polecił przygotowanie edyktów, kładących kres wojnom, przywracającym cześć bliskim i zezwalającym im na powrót do kraju.
- W obliczu niespodziewanej śmierci (po ukąszeniu pająka), gdy musi dokonać wyboru edyktów, którym chciałby nadać moc prawną, odsuwa dokumenty wagi państwowej, przekładając ponad nie te dotyczące go osobiście (Bereniki i skrzywdzonemu nauczycielowi).
- Obaj władcy mają odmienne racje, budzą sympatię i krytykę czytelników.
- Oprócz Ramzesa i Horusa, w noweli występują urzędnicy, lekarz i milczący tłum zebrany wokół pałacu.
- Nadzieje tłumu i losy obu narodów (Etiopii i Egiptu) los pokoju lub wojny , a także samych władców pokrzyżował wypadek z ukąszeniem jadowitego pająka, ktory uśmiercił władcę niosącego wielu nadzieję.
- Rozwój wydarzeń w utworze spełnia zasadę trzech jedności (miejsca, czasu i akcji), jak w dramacie klasycznym,
- Także i tragizm postaci władców przypomina greckie tragedie mówiące o przeznaczeniu, którego człowiek nie może uniknąć („fatum”).
- Tytuł utworu sugeruje legendę, czyli opowieść z dawnych czasów, których motywy powracają w późniejszych utworach literackich, m. in. dramatach przeznaczonych na scenę.