Zawisza Czarny to postać wyjątkowa w polskiej historii. Data jego urodzin nie jest dokładnie znana, ale prawdopodobnie przyszedł nam świat miedzy rokiem 1370 a 1375. Urodził się w Grabowie, niedaleko Sandomierza, w województwie świętokrzyskim. Od najmłodszych lat szkolił się w jeździe na koniu, władaniu mieczem, strzelaniu z łuku, rzucaniu oszczepem, na co wówczas zwracano szczególną uwagę. Nie przywiązywano wagi do poznawania ksiąg, ale późniejsze sukcesy w dyplomacji świadczą, że edukację odebrał znaczną, ponieważ według źródeł dobrze znał niemiecki i węgierski. Przez pewien czas przebywał na wawelskim dworze, w Krakowie, gdzie został pasowany na rycerza, uczestniczył w turniejach rycerskich, stąd też po raz pierwszy wyruszył na wojnę.
Wsławił się jako rycerz w wielu bitwach, wielokrotnie brał udział w walkach przeciwko Turkom. Kiedy usłyszał, że szykuje się ostateczna rozprawa Polaków z Krzyżakami, powrócił do Polski, by uczestniczyć w bitwie pod Grunwaldem, po której wystąpił z propozycją pokoju pomiędzy królem Władysławem Jagiełło a królem węgierskim Zygmuntem Luksemburskim, o czym świadczy układ w Lubowali w 1411 roku. Rok później wziął udział w turnieju rycerskim, którego okazał się zwycięzcą. Został wybrany jako jeden z sześciu posłów polskiej delegacji na Sobór w Konstancji, który odbywał się w latach 1414 – 1418, gdzie bronił osoby Jana Husa. Niedługo potem dostał się do niewoli czeskiej, z której został uwolniony za nieprawdopodobnie wielki okup.
W 1415 roku Zawisza Czarny wygrał pojedynek z Janem z Aragonii, dzięki czemu utwierdził swą sławę jako niepokonany i niezwykle waleczny rycerz. Ponadto był bardzo prawy, stanowił symbol cnót rycerskich, cechowało go męstwo, odwaga i honor. Pilnie przestrzegał prawa rycerskiego. Dla wrogów był nieprzejednany, dla przyjaciół natomiast bardzo uprzejmy. Niezwykła…
Niezwykła wytrwałość na placu boju oraz zaciętość sprawiły, że nie miał sobie równych w rycerskim świecie. W 1428 roku brał udział w wyprawie przeciwko Turkom, osłaniał swego władcę pod Golubacem. Wtedy król Zygmunt Luksemburski wysłał po niego łódź, jednak rycerz postanowił pozostać ze swymi żołnierzami na placu bitwy. Niedługo potem dostał się do niewoli tureckiej.
Jak głosi legenda, przyczyną śmierci Zawiszy Czarnego był konflikt pomiędzy dwoma Turkami. Pokłócili się oni o to, czyim jeńcem jest ów zacny rycerz, a podczas kłótni jeden z janczarów obciął Zawiszy głowę.Po symbolicznym pogrzebie, który odbył się w Krakowie w 1428 roku, poeta Adam Świnka napisał epitafium na jego cześć:
,,Wolał krew mężnie przelać, niż życie ocalić”.
Rycerz Zawisza Czarny stanowi symbol męstwa, odwagi, rycerskości i lojalności, co znajduje swój wyraz w powiedzeniu: ,,Polegać jak na Zawiszy”.
Autor: Jula